Pedagoji, androgoji göre daha
eski bir kelimedir. Pedagoji, kelime olarak ilk, 1500’lü yılların ikinci
yarısından sonra görülmeye başlamıştır. “Bir çocuğa öğretmek veya rehberlik
etmek” anlamındadır. Androgoji ise
“yetişkinlere öğretmede kullanılan yöntem ve teknikler” olarak ifade edilmektedir.
1800’lü yıllarda ilk olarak Alexander Knapp tarafından kullanıldığı görülen bu
kelime, 1960’larda yetişkin eğitimine odaklanan Malcolm Knowles ile popülerlik
kazanmıştır [4]. Günümüzde pedagoji çocuk eğitimi olarak tanımlanırken androgoji yetişkinlerin eğitimine rehberlik etme
sanatı olarak tanımlanmaktadır [5].
Pedagoji ve androgoji arasındaki farklılıklar;
öğrenen ile öğreten arasındaki ilişki, öğrenme süreci ve deneyimler, öncelikler,
amaç, motivasyon (güdülenme) faktörleri açısından aşağıda tartışılmıştır.
Öğrenen ile öğreten
arasındaki ilişki
Pedagojide öğreten ile öğrenen
arasında yönetim ilişkisi vardır, diğer bir ifadeyle öğrenci öğretmene bağlı
olarak hareket eder, öğrenenin ne yapacağına, ne öğrenmesi gerektiğine öğretmen
karar verir. Pedagojide öğretmen baskın rol oynar. Androgojide öğrenen daha çok kendi
kendini yönetir, öğretmen ise öğrenene rehberlik eder, onu yönlendirir, öğrenmesini
kolaylaştırıcı rol üstlenir [2].
Öğrenme süreci ve deneyimler
Androgojide öğrenen deneyim
açısından zengindir. Bilindiği üzere yetişkinler birbirleri için zengin kaynaklardır[3]. Özellikle alçakgönüllü
ilişkiler yetişkinleri iyi öğretmenler yapar. Yetişkin sınıflarda öğretmenlerin
bilgisi en az öğrenenlerin deneyimleri kadar vardır ya da her ikisi de başa baş takas
edilebilir. Bazen bu tip sınıflarda öğretmenin mi yoksa öğrencilerin mi daha
çok öğrendiğini tespit etmek zorlaşır [1].
Öncelikler
Pedagojide öğrenen önceden
oluşturulmuş öğretim programına göre kendini ayarlama gereksinimi duyar, androgojide
ise öğretim programı öğrencinin gereksinimleri ve ilgisi doğrultusunda oluşturulur.
Androgojide öğrenen, öğretim programı ile karşılaştırıldığında birincil (primary) öneme sahip,
pedagojide ise ikincil (secondary) öneme sahiptir [2].
Amaç
Pedagojide öğrenenler öğretim
programları aracılığı ile geleceğe hazırlanır. Andragojide ise öğrenenler
öğrendiklerini veya kazandıkları deneyimleri bir an önce uygulamak isterler[3,5].
Androgoji daha çok informal öğretime odaklanır, örneğin biçki-dikiş, pastacılık, yağlı boyama kursları, yabancı dil eğitimi vs. gibi eğitimlerde yetişkinlere sık rastlanır. Yetişkin
öğrenenler için mezun olmak, diploma almak veya eğitime devam edip etmemek
önemli değildir [4]. Yetişkinler
eğitimlere formal öğrenme anlamında değil yetişme (training) anlamında
katılmaktadır, ayrıca hayatlarındaki eksiklikleri gidermek, işlerini daha iyi
yapabilmek, terfi etmek, sorumluluklarını azaltmak gibi nedenlerle de eğitimlere
katılmaktadırlar [5].
Motivasyon
Androgojide öğrenenler içsel
güdülenir, pedagojide öğrenenler dışsal güdülenir [5]. Diğer bir ifade ile
pedagojide öğrenenleri öğrenme konusunda başkaları (ebebeyn, öğretmen, arkadaş,
çevre vs.) güdüler, androgojide içsel güdüleyiciler; özsaygı, özgüven, farkındalık,
daha kaliteli bir yaşam, kendini gerçekleştirme gibi durumlardır[3].
Kaynaklar
[1]Knowles, M. S., Holton, E. F.,
& Swanson, R. A. (2012). The Adult Learner. Routledge.
[2]Yetişkin Eğitimi http://www.edchreturkey-eu.coe.int/Source/Resources/Trainingset/Module9_Adult_Education_tr.pdf
[3]Awesome chart on “Pedagoji vs Androgogy” http://www.educatorstechnology.com/2013/05/awesome-chart-on-pedagogy-vs-andragogy.html[4] Androgogy vs. Pedagogy http://www.diffen.com/difference/Andragogy_vs_Pedagogy
[5] Doç. Dr. Hasan Çalışkan (2015). Açık ve Uzaktan Öğrenmenin Temelleri Dersi Ders Notları, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder